Za napisanie tego posta brałem się niezliczoną ilość razy. Było 10 filmów, 20, 13... w chwili obecnej moje zestawienie ulubionych filmów liczy 15 pozycji.
Miejcie na uwadze, że to w stu procentach moja subiektywna lista. Nie chodzi o wybranie najlepszych filmów jakie widziałem, ale takich, do których mam jakiś szczególny sentyment, które w jakiś sposób wpłynęły na mnie, albo na mój filmowy gust.
Mając to za sobą...
Miejsce 15
"Czarnoksiężnik" (1989) reż. Steve Miner i "Czarnoksiężnik: Armageddon" (1993) reż. Anthony Hickox
Listę otwierają dwa, należące do jednego cyklu (duh!) filmy.
Nakręcony przez ojca serii "Piątek 13go" - Steve'a Minera "Czarnoksiężnik" został mi polecony przez mojego ojca, gdy zaczynałem uczęszczać do gimnazjum. Już wtedy film ten podbił moje serce i od niego zacząłem moją przygodę z kinem na poważnie tj. zacząłem oglądać o wiele więcej filmów.
Przede wszystkim, to bezwstydny kicz, świadomy i bawiący się tym, czym jest. Pamięta jednak o barwnych i zabawnych bohaterach, solidnym czarnym charakterze i świetnych kreacjach aktorskich. Julian Sands jako tytułowy Czarownik bez problemu stał się jednym z moich ulubionych złoczyńców. Jest niesamowity w swojej demoniczności.
"Czarnoksiężnik" nie jest filmem, który traktuje siebie całkiem serio. To mieszanka filmu przygodowego, fantasy, odrobiny horroru, doprawiona jeszcze solidną dawką humoru.
Pod względem efektów specjalnych jest mocno archaiczny i powiedziałbym, że to jego wada, gdyby nie fakt, że tak dobrze wpasowują się one w ton całości.
"Czarnoksiężnik" stał się filmem kultowym i po czterech latach doczekał się kontynuacji... chociaż to zbyt mocne słowo. "Armageddon" to film zupełnie inny niż jego poprzednik. Nie tylko nie wiąże się z nim fabularnie, ale też obiera zupełnie inny kierunek - groteskowego, psychodelicznego horroru nastawionego na szokowanie widza.
Gdyby nie tytuł i obecność Juliana Sandsa, nikt by pewnie tych dwóch filmów nie postawił obok siebie.
Powiedzmy sobie wprost - to sequel gorszy od pierwowzoru. Nie posiada on tak ciekawych pozytywnych bohaterów... i to w zasadzie wystarcza aby poczuć jakościowy spadek.
Ton zrobił się poważniejszy, ale "Armageddonowi" nie brakuje smoliście czarnego humoru. Klimat z kolei - bardziej psychodeliczny i mroczny. Hickox nie szczędzi widzom odrażających, groteskowych scen, zakrapianych dodatkowo litrami krwi.
Wydaje mi się, że "dwójka" powstała specjalnie dla Juliana Sandsa. Czarownik prezentuje wachlarz nowych, ciekawych umiejętności i uśmierca kolejne osoby z kreatywnością godną Freddy'ego Kruegera. Dodatkowo - zaczął rzucać one-linerami. Film robi wszystko, żeby pokazać jak zajebistym złoczyńcą Czarownik jest... i udaje mu się to.
Miejsce 14
"Inferno" (1980) reż. Dario Argento
Dlaczego nie "Suspiria"? Choć uważam ją za lepszy film, to właśnie jej kontynuacja skradła moje serce i wracałem do niej o wiele częściej i chętniej.
Włoskie horrory słyną ze swojej onirycznej atmosfery i fabuł przypominajacych senne koszmary.
"Inferno" zamyka w sobie wszystko, co kocham w tej "stylistyce" i jeszcze to wzmacnia. Idzie z koncepten sennego koszmaru tak daleko jak tylko się da. W rezultacie nie nie mamy jednego głównego bohatera, niektóre sceny specjalnie są przeciągane, a wszelki sens i logika stopniowo ulatują z fabuły zmieniając seans w szalony i nieprzewidywalny. Do tego dochodzą takie perełki jak morderstwo w rytm "Nabucco" Verdiego.
Podobnie jak w "Suspirii" mamy wysmakowane, kolorowe scenografie. Tym razem jednak paleta kolorów ogranicza się tylko do czerwonego i niebieskiego, co skutecznie czyni całość morzem mroku.
Co ciekawe, gdy obejrzałem "Inferno" po raz pierwszy - znienawidziłem go. Dziś uważam go za esencjonalny oniryczny włoski horror, zamykający w sobie wszystko, co w tym gatunku można kochać.
Miejsce 13
"Armia Boga" (1995) reż. Gregory Widen
Nie jestem osobą wierzącą, niemniej jednak film ten zrobił na mnie ogromne wrażenie swoją pomysłową zabawą motywami biblijnymi, z zachowaniem przy tym pewnego dystansu.
Mamy tu bowiem konflikt wątpiącego człowieka z wątpiącym aniołem. Tak, nawet anioły mają kryzys wiary i problemy z zaufaniem Bogu.
"Armia Boga" po dziś dzień jest potwornie niedoceniana, jednak w górę ciągnie ją kreacja Christophera Walkena. Jego archanioł Gabriel to z jednej strony postać tragiczna, pełna gniewu i żalu, a z drugiej bardzo, bardzo zabawna.
Konkurować z nim może jedynie Viggo Mortensen w malutkiej, ale niezwykle uroczej roli Szatana, który jest tutaj... tym dobrym.
Choć w tle mamy wojnę w Niebie i walkę o losy ludzkości, to historia jest bardzo kameralna, a nawet minimalistyczna. Gra tutaj specyficzna, z lekka melancholijna atmosfera i tajemnica.
To pomysłowy i tak naprawdę całkiem niegłupi film.
"Armia Boga" doczekała się także dwóch sequeli, jednak z biegiem czasu sporo one w moich oczach straciły, zresztą żaden z nich nie dotarł do poziomu zaprezentowanego przez Widena.
Miejsce 12
"Halloween" (1978) reż. John Carpenter
Slashery wydają mi się strasznie generycznym gatunkiem, gdzie niemal każdy film popełnia ten sam błąd - bohaterowie są tylko mięsem armatnim i czasem nie poznajemy głównego bohatera/bohaterki (najczęściej to drugie) do samego końca.
"Halloween" tego błędu nie popełnia - ma bohaterów z krwi i kości i poświęca im dużo czasu. Protagonistka jest nam znana od początku, w dodatku wzbudza sympatię i chce się jej kibicować.
John Carpenter nakręcił film oszczędny w środkach i bardzo subtelny. "Halloween" przeszło do historii jako jeden z najbardziej klimatycznych horrorów, między innymi za sprawą rewelacyjnej ścieżki dźwiękowej, która wszystko byłaby w stanie uczynić tajemniczym i niepokojącym.
Carpenter dał nam także postać Michaela Myersa. W tym filmie całkowicie odczłowieczonego, tajemniczego mordercę bez jasnych motywacji, lubującego się w długim obserwowaniu swoich ofiar, w dodatku nieśmiertelnego i niemal niemożliwego do zatrzymania. Z każdym kolejnym filmem, niestety, Michael tylko tracił ze swojej zniewalającej aury.
"Halloween" to dla mnie wzorowy slasher i chyba tylko "Koszmar z ulicy Wiązów" może z iść nim w szranki.
Miejsce 11
"Gotyk" (1986) reż. Ken Russel
To nie była miłość od pierwszego wejrzenia. Za pierwszym razem "Gotyk" kompletnie mnie nie wciągnął. Po trailerze myślałem, że będe mieć do czynienia z horrorem. Film Kena Russela może i nim jest ale... nie do końca, a z pewnością innym niż zakładałem.
W Villa Diodati spotykają się George Byron, Percy i Mary Shelleyowie, dr. Polidori i przyrodnia siostra Mary - Claire. Noc mija im na upijaniu się laudanum, czytaniu sobie opowieści o duchach i rozmyślaniu o naturze tworzenia. Samemu próbując sił w pisaniu, chłonąłem monologi tych postaci jak gąbka. Wszystkie te piękne słowa trafiały prosto do mojego serduszka.
O atmosferze "Gotyku" powiem tak - szaleństwo i ekstaza. Russel wielokrotnie wyobrzymia wszystko pracą kamery, surrealistyczną muzyką, zestawia ze sobą czystość i brud, piękno i brzydotę, sceny łagodne z przenikliwie mrocznymi. Nie robi tego jednak na zasadzie kontrastu. Te rzeczy scalają się ze sobą w jedną spójną całość. Do tego dochodzi masa mniej lub bardziej subtelnych aluzji erotycznych (nawet tych homoerotycznych). To wręcz eksplozja romantycznego, poetyckiego szaleństwa.
Czy to pijacki amok, czy może jednak duchy?
Bohaterów jest niewielu - wzorowani na prawdziwych osobach są wyraziści i zagrani przez rewelacyjnych aktorów pokroju Gabriela Byrne'a, Juliana Sandsa, czy Timothy'ego Spalla.
Miejsce 10
"Inwazja porywaczy ciał" (1978) reż. Philip Kaufman
Na ten film wpadłem przypadkowo w telewizji, a po seansie zbierałem szczękę z podłogi. "Inwazja..." to remake deklasujący swojego protoplastę, film rozkładający na łopatki swoim klimatem. Już pierwsza scena objawia nam, że dzieje się coś złego. Napięcie budowane jest bardzo powoli. Najpierw poprzez tajemnicę, a później narasta paranoja... aż w jednej chwili wszystko to, nagromadzone, eksploduje. O ile wersja Dona Siegela dawała jeszcze płomyk nadziei na koniec, tutaj szanse na 'happy end' są znikome i z każdą kolejną sceną, im bliżej końca stają się jeszcze mniejsze.
Uwielbiam soundtrack Danny'ego Zeitlina łączący w sobie orkiestrę, jazz i te wszystkie nieartykułowane dźwięki. Idealnie współgra z pracą kamery i sprawia, że atmosfera ociera się o senny koszmar.
Ale przecież, już jeden taki oniryczny film już zamieściłem na tej liście? Po co drugi?
Otóż... jestem osobą zmagającą się z fobią społeczną i film Kaufmana w pewnym sensie odzwierciedla moje lęki w perfekcyjny sposób. Tak, "Inwazja..." jest dla mnie dziełem mocno osobistym.
Warto też wspomnieć o obsadzie - Donald Sutherland, Leonard Nimoy, nawet młody Jeff Goldblum to nie byle jakie nazwiska.
Miejsce 9
"Terminator" (1987) reż. James Cameron
Jasne, "Dzień Sądu" jest lepszy, ale tutaj liczy się sentyment. Za dzieciaka byłem w "Terminatorze" zakochany, a kasetę VHS z tym filmem oglądałem setki tysięcy razy.
Film Jamesa Camerona miał olbrzymi wpływ na mój gust filmowy. Nauczył mnie bowiem szanować stare kino i doceniać "oldschoolowe" robienie filmów. Nauczył mnie doceniać także praktyczne efekty specjalne, ciężką pracę jaką twórcy w nie wkładali, a także drążyć to jak dany efekt został osiągnięty. Był to też mój pierwszy kontakt z uwielbianą przeze mnie animacją poklatkową.
Z perspektywy czasu wydaje mi się, że "Terminator" zaszczepił w moim sercu nie tylko szacunek do "staroci" ale też bezgraniczną miłość do lat 80tych i dźwięku starych syntezatorów.
Poza tym, film ten dość mocno ociera się o horror z elementami kina neo-noir i razem z "Koszmarem z ulicy Wiązów" stał się dla mnie wyznacznikiem dobrego filmu grozy. Horror musi operować ciekawym pomysłem, budować specyficzną atmosferę i najlepiej, żeby miał muzykę graną na syntezatorach.
Oprócz strony technicznej i klimatu, uwielbiam "Terminatora" za jego bohaterów. James Cameron ma rękę do pisania postaci, które w mgnieniu oka zdobywają serce widza, dzięki czemu ta, mimo wszystko, dość prosta fabuła chwyta za serce. Oczywiście, "Dzien Sądu" dokręcił emocjonalną śrubę jeszcze bardziej, ale - od tego się wszystko zaczęło.
Miejsce 8
"Łowca" / "Czerwony smok" (1986) reż. Michael Mann
Zachwycania się latami 80tymi ciąg dalszy...
Hannibal Lecter istniał w kinie na długo przed "Milczeniem owiec" i był grany przez Briana Coxa.
"Czerwony smok", albo "Łowca" jest kryminałem neo-noir opartym o pierwszą powieść Thomasa Harrisa. Głównym bohaterem jest Will Graham, detektyw, który posiada specyficzny dar - umie wczuwać się w sposób myślenia poszukiwanego przez niego mordercy. Umiejętność ta bywa jednak dla jego psychiki destruktywna. Mamy więc bohatera balansującego na krawędzi, który musi odszukać mordercę-szaleńca.
"Łowca" to kryminał, ale spokojniejszy, nastawiony na budowanie nastroju, a nie wartką akcję. Atmosfera jest gęsta - scenografie zdominowane są przez kolor biały, elektryczna muzyka Michela Rubiniego przygrywa w tle, a psychologiczne napięcie wypełnia prawie każdą scenę.
Podoba mi się też taki minimalizm. W filmie Manna nie dowiadujemy się jakiej zbrodni dokonał Lecter. Nie poznajemy do końca motywacji Francisa Dolarhyde'a. Pozostawione to zostaje naszym domysłom w mrokach tajemnicy.
No i należy też wspomnieć o perfekcyjnym użyciu "In a gadda da vida" w finałowej scenie.
Majstersztyk!
Miejsce 7
Omen (1976) reż. Richard Donner
Gdy obejrzałem ten film po raz pierwszy miałem 6, czy 7 lat. Tak... od dziecka wiedziałem co dobre. Już wtedy się w tym filmie zakochałem, a ilekroć go sobie odświeżam (praktycznie co rok lub częściej) za każdym razem mam ciarki na plecach i myślę sobie - "Jaki ten film jest zajebisty!"
"Omen" to horror ponadczasowy, który nic, a nic nie stracił ze swojej siły.
Co o niej stanowi?
Dramat rodzinny z antychrystem w tle. Gęsta atmosfera będąca idealnym odzwierciedleniem słowa "demoniczny". Subtelnie budowana tajemnica, nie bojąca się od czasu do czasu przyłożyć widzowi iście makabryczną sceną. Nagrodzona Oscarem ścieżka dźwiękowa zdolna każdą scenę zamienić w tykającą bombę zegarową. I oczywiście, malutki Damien Thorn wraz ze swoją opiekunką.
Wszystko w tym filmie jest już ikoniczne i rozpoznawalne.
W dziedzinie okultyzmu i satanizmu - na pierwszym miejscu razem z "Egzorcystą".
Miejsce 6
"Hellbound: Hellraiser II" (1988) reż. Tony Randel
Może to się wydać dziwnym, że umieszczam w tym zestawieniu sequel, ale...
Jestem fanem całej serii "Hellraiser"... no, przynajmniej do piątej części. Uważam, że to jeden z najlepszych cykli horrorów jakie kiedykolwiek powstały. Clive Barker dwiema pierwszymi odsłonami przybliżył nam fascynujące uniwersum z Piekielną Kostką i sado-masochistycznymi Cenobitami na czele. Wszystkie te filmy (i mam tu na myśli główny cykl, czyli tylko pierwsze cztery części), choć spójne stylistycznie, cechuje różnorodność i każdy z nich dokładał swoją cegiełkę do "Hellraiserowej" mitologii.
"Hellbound" jest na tej liscie, bowiem jest to moim zdaniem najlepszą odsłoną cyklu. Fabularnie to oniryczna, groteskowa baśń, która zabiera widza na szaloną przejażdżkę po Piekielnym Labiryncie, bombardując go przy okazji odrażającymi, surrealistycznymi obrazami.
O ile o każdej części "Hellraisera" można powiedzieć, że jest dziwna i niepokojąca, tak "Hellbound" wspina się w tej dziedzinie na wyżyny. Za tym wszystkim idzie parada ukochanych przeze mnie klasycznych efektów specjalnych opierających się między innymi na modelach i makietach.
Choć scenariusz filmu kuleje z powodu licznych zmian, tak daje on radę świetnie rozwinać wątki poprzednika i przedstawić nowe, równie dobre.
Miejsce 5
"Skanerzy" (1981) reż. David Cronenberg
Mówiłem to wiele razy, ale powtórzę raz jeszcze - ten film był dla mnie przełomem. "Skanerzy" przedstawili mi Davida Cronenberga, a ten z kolei zmienił całkowicie moje spojrzenie na kino. To dzięki niemu zrozumiałem, że kino może być czymś więcej, niż tylko rozrywką - może być sztuką.
Prawda jest jednak taka, że w tym miejscu mógłby się równie dobrze pojawić każdy inny film Cronenberga z lat 70-80tych. Bo "Potomstwo", "Mucha", "Videodrome", "Nagi Lunch", czy "Dead Ringers" to przecież filmy lepsze od "Skanerów", które darzę taką samą, jeśli nawet nie większą sympatią i szacunkiem.
Niemniej jednak, tutaj również wygrał sentyment, bo w końcu ten film był pierwszy. Zawarte jest w nim wiele charakterystycznych dla Kanadyjskiego reżysera cech, dzięki którym pokochałem innych przedstawicieli jego twórczości. Od przenikliwego mroku i depresyjności, po motywy cielesności, przemian, i tak dalej.
"Skanerzy" dziś bronią się jako film szpiegowski wymieszany z thrillerem science-fiction. Posiada on w zanadrzu także jedną, legendarną scenę gore...
Miejsce 4
"Harry Angel" (1987) reż. Alan Parker
Kolejna demoniczna perełka na tej liście.
Uwielbiam kino neo-noir i "Harry Angel" Alana Parkera nie jest wyjątkiem. Absolutnie uwielbiam klimat tego filmu. Brud, wilgoć, pokryty topniejącym śniegiem Nowy York i Luizjana, w której upały przeplatają się z ulewą... a do tego wszystkiego w pewnym momencie zakrada się voodoo.
To wciągający kryminał, w który wsiąka się jak w gąbkę. Muzyka, zdjęcia, aktorzy - wszystko stoi na najwyższym poziomie.
Ale to tylko tak naprawdę fasada, bowiem prawdziwa petarda przychodzi w finale całej sprawy...
Dla samego tego zakończenia warto dać "Harry'emu Angelowi" szansę. Zbierałem szczękę z podłogi.
Miejsce 3
"Zagadka Nieśmiertelności" (1983) reż. Tony Scott
Przypadkowe odkrycie, które od razu stało się moim najulubieńszym filmem o wampirach. To bez wątpienia jeden z najbardziej romantycznych horrorów wampirycznych.
"Zagadka..." uwodzi swoją zniewalającą stroną audiowizualną. Twórcy zadbali o o precyzyjne umiejscowienie każdego cienia, każdego promienia światła, unoszących się na wietrze zasłon, czy nawet najmniejszych kłębków dymu. My, jako widzowie chłoniemy wówczas każdą najmniejszą strugę krwi, jaka pojawia się na ekranie.
Film Tony'ego Scotta, choć zachowuje spójne, powolne tempo, jest poetycką zabawą przeróżnymi nastrojami - gotyk, dekadentyzm i zmysłowość. Zestawia ze sobą klasyczność i nowoczesność (soundtrack wykorzystuje zarówno klasyki Shuberta i Bacha jak i elektryczne utwory autorstwa Michela Rubiniego), w jednej scenie dominują cienie i mrok, w drugiej kolory zimne i melancholijne, w innej jasność i beztroski romantyzm... to istny bukiet klimatów.
Tematem przewodnim filmu jest miłość ukazana jako coś destrukcyjnego. Niemal od pierwszej sceny reżyser mówi nam - miłość zabija. Dane nam jest nawet w dosłowny sposób zobaczyć jak ktoś umiera z nieodwzajemnionej miłości.
Nie ma tu mowy o przeroście formy nad treścią, bo obie te rzeczy uzupełniają się. Montaż bywa zarówno dynamiczny jak i pełen długich, powolnych ujęć, a wszystkie one są pełne wewnętrznego symbolizmu. Scott zakłada, że widz pewne rzeczy odczyta sam...
Miejsce 2
"Nieśmiertelny" (1986) reż. Russel Mulcahy
Powiem wprost - to moje absolutnie najukochańsze fantasy w historii.
Fabuła jest genialna w swojej prostocie. Grupa ludzi, która z jakiegoś powodu jest nieśmiertelna walczy ze sobą przez stulecia o tajemniczą Nagrodę. Jeśli wygra ją dobry człowiek - wszystko super. Jeśli trafi ona w ręce szaleńca, ludzkość będzie skazana na wieczną ciemność.
Poznajemy Connora McLeoda i obserwujemy jego losy w różnych liniach czasowych. Dostajemy w gruncie rzeczy walkę dobra ze złem, ale także historię o przyjaźni, miłości i o bólu wiecznego życia, a wszystko to w akompaniamencie muzyki zespołu Queen. Znacie "Who wants to live forever"? Powstało ono specjalnie dla "Nieśmiertelnego".
Film Mulcahy'ego posiada świetny scenariusz, zgrabnie napisanych bohaterów granych przez jeszcze lepszych aktorów - w tym jednego z najlepszych złoczyńców w historii, Kurgana granego przez Clancy'ego Browna - i fantastyczny klimat z zamkniętą w sobie esencją lat 80tych. Są chwile wyniosłe, jest miejsce na smutek, ale także i radość. Mógłbym powiedzieć, że pod względem "ładunku emocjonalnego" "Nieśmiertelny" jest filmem bardzo złożonym.
Niestety, postarzał się dosć brzydko od strony efektów specjalnych. Jego realizacja bywa miejscami iście groteskowa.
Wszystkie techniczne zgrzyty jednak nadrabia swoim przepięknym wnętrzem.
Miejsce 1
"Łowca Androidów" (1982) reż. Ridley Scott
To zestawienie nie mogło się zakończyć inaczej. Cóż mogę rzec o tym filmie? Arcydzieło, które przez wiele lat musiało walczyć o status dzieła kultowego. Niegdyś zmiażdzona przez krytyków finansowa klapa, dziś jeden z najważniejszych filmów gatunku.
To opowieść o dystopijnej przyszłości, w której rzeczy, które tworzymy mają w sobie więcej człowieczeństwa niż my, co więcej - cenią je od nas o wiele bardziej. Futuryzm został tu wymieszany ze wszystkimi charakterystycznymi dla kina noir elementami - od gry cieniami, deszczowych uliczek, bo postać zblazowanego detektywa.
"Łowca Androidów" jest także doświadczeniem. Setki razy oglądałem ten film dla relaksu, by jedynie sycić się jego przenikliwą, melancholijną i mroczną atmosferą. To depresyjne, ale jakże rekalsujące doświadczenie.
Soundtrack Vangelisa jest moim zdaniem osobnym arcydziełem i do niego również wiele razy wracałem, tylko po to aby się odprężyć.
To piękny wizualnie film, bogaty w treść, który nie tylko ukoi zmysły, ale także da do myślenia.
I to by było tyle ode mnie.
Dziękuję tym, którzy dotrwali.
Dobranoc!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz